Fiziko - baza kurso/Ĝeneralaj fundamentoj: Malsamoj inter versioj

Enhavo forigita Enhavo aldonita
Walber (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Walber (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Linio 7:
Ĝis la fino de mezepoko la leĝoj plej ofte estis formulataj nur baze de simpla observado kaj rezonado. La valideco de la leĝoj formulataj ne estis kontrolata pere de eksperimentoj.
 
Ekde la tempo de Galileo Galilei <ref>Galileo Galilei (1esperante Galilejo, 1564-1642) estis tre grava itala sciencisto https://eo.wikipedia.org/wiki/Galilejo</ref> oni uzas modernan natursciencan labormetodon, kiu kontrolas la validecon de la leĝoj supozitaj pere de taŭgaj eksperimentoj.
 
La skemo de tiu metodo estas ilustrita flanke.
Linio 23:
'''(erara leĝo!)'''
 
Tio estas la leĝo, kiu estis formulata de la greka filozofo Aristotelo <ref>Aristotelo (2helene: Αριστοτέλης, Aristoteles, 384 – 322 a.K.) estis grava greka filozofo kaj unu el la fondintoj de okcidenta filozofio kaj scienco https://eo.wikipedia.org/wiki/Aristotelo</ref> en la kvara jarcento a.K. En la sekvantaj jarcentoj, neniu vere kontrolis la validecon de tiu simple formulata leĝo.
 
Nur je la fino de la 16-a jarcento, Galileo Galilei decidis kontroli validecon de la leĝo formulata de Aristotelo farante taŭgajn eksperimentojn.
Linio 381:
Por kalkuli la momentan rapidon oni uzas la sekvan formulon:
 
estas la mallonga tempospaco, en kiu la korpo moviĝas je la streketo <ref>La prefikso Δ (3delta) signifas, ke la grando ŝanĝiĝas inter la komenca kaj la fina situacio.</ref>
 
Fig. 1.14
Linio 389:
Ĉi tie ni havas:
 
Do la maksimuma momenta rapido de la ciklisto B estas pli granda ol la rapido de la ciklisto A.(4)<ref>Matematike la formulo uzata supre ne estas preciza, ĉar la tempospaco, en kiu estas kalkulata la momenta rapido, devus esti preskaŭ nula. Fakte pere de tiu ĉi formulo ni kalkulas nur la mezuman rapidon en la tempospaco . La preciza formulo estas . Tio signifas, ke la momenta rapido estas la unua derivaĵo de la pozicio laŭ la tempo.</ref>
 
===Ekzemploj===
Linio 464:
1.7.5 Respondoj al la solvendaj problemoj de ĉapitro 1
 
Problemoj el paragrafo Fehler: Referenz nicht gefunden
 
Rigardu, kiom da folioj havas via fiziklibro (duono de la paĝonumero)! Mezuru longon, larĝon kaj alton de la libro sen kovriloj, kalkulu ĝian volumenon kaj dividu per la nombro de folioj!
Linio 492:
b) B preterpasas A post 8 horoj ĉe la km 162 de la tuta distanco.
 
== Referencoj ==
1Galileo Galilei (esperante Galilejo, 1564-1642) estis tre grava itala sciencisto. Li okupiĝis pri matema-tiko, fiziko kaj astronomio. Malsimile al la antikvuloj, li ne nur observis kaj pensis logike pri naturo, sed ankaŭ faris eksperimentojn kaj aplikis matematikon al sia observado.
<references />
 
2Aristotelo (helene: Αριστοτέλης, Aristoteles, 384 – 322 a.K.) estis grava greka filozofo kaj unu el la fondintoj de okcidenta filozofio kaj scienco.
 
3La prefikso Δ (delta) signifas, ke la grando ŝanĝiĝas inter la komenca kaj la fina situacio.
 
4Matematike la formulo uzata supre ne estas preciza, ĉar la tempospaco, en kiu estas kalkulata la momenta rapido, devus esti preskaŭ nula. Fakte pere de tiu ĉi formulo ni kalkulas nur la mezuman rapidon en la tempospaco . La preciza formulo estas . Tio signifas, ke la momenta rapido estas la unua derivaĵo de la pozicio laŭ la tempo.
 
14
 
[[Kategorio:Libro:Baza kurso de Fiziko| {{paĝonomo}}]]