Manlibro pri Vikipedio/Enkonduko: Malsamoj inter versioj

Vikipedio estas retereta liberelibera kunredaktata multlingva enciklopedio, en kiu ĉiu ajn retumanto povas tre facile kunlabori, dank' al la viki-teknologio. Kiel enciklopedio ĝi havas plej diversajn kapvortojn. Por ĉiu el ili estas unu paĝo. Sur ĉiu paĝo estas alklakebla butonoligilo "Redaktu" per kiu iu ajn povas ekredakti aŭ­ pluredakti. Interesa aspekto estas la multlingveco: el ĉiu artikolo pri iu temo en iu ajn lingvo povas esti ligiloj al samtemaj artikoloj en la aliaj lingvoj.

Vikipedio ne estas "stato", ĝi estas "procezo". Procezo de kunlaboro de diversnaciaj homoj. Ĉiu artikolo estas rezulto de tiu procezo. Ĝuste tiajn projektojnEsperanto nepre <!--bezonas akretiajn --> bezonas Esperantoprojektojn. Ankaŭ gravas, ke iu povas kontribui per tre malgranda ago. Ne necesas verki artikolon pri nuklea fiziko! (feliĉe). Jam sufiĉas korekti gramatikan eraron, aldoni ligilon, kategorion aŭ iun alian etan detalon.

Iam unu persono, Plinius la Granda, verkis la unuan enciklopedion tute sola. Estis homo kun multege da scio pri la mondo. Poste, ĉar plikomplikiĝis la mondo, laŭ modelo de la Encyclopædia Brittanica, specialistoj en sia fako kontribuis je tiotion kion ili plej bone konas. Tiu ĉi modelo “de la dua generacio” funkcias ĝis nun. Vikipedio estas nova modelo; ĉiu povas kontribui, korekti erarojn, ĝisdatigi ktp. Eble bezonatas centoj da “ordinaraj homoj” por atingi la nivelon de Plinius, sed estas multege da Vikipedio-kontribuantoj de Vikipedio.

Unue ekzistis nur anglalingva versio, sed la projekto rapide fariĝis plurlingva. La esperantlingva Vikipedio estis fondita je la 15-aan de novembro 2001 de, Chuck Smith fondis la esperantlingvan Vikipedion. Li diras mem pri tio: "Kiam mi havis la ideon fondi esperantlingvan Vikipedion, mi trovis Enciklopedion Kalblandan, kiun verkis Stefano Kalb. Post kiam Stefano konsentis translokigi siajn 139 artikolojn al Vikipedio, mi kunlabore kun Jerry Muelver kaj Stefano vikipediigis lian enciklopedion."

La Esperanto-Vikipedio publikiĝis je la 2-aan de januaro 2002 kunla pliEsperanto-Vikipedio oljam havis 300 paĝojpaĝojn. Ekde tiam la internacia lingvo daŭre okupas bonan pozicion inter la plej vaste uzataj lingvoj de la mondo. Dum unu semajno ĝi estis eĉ pli granda ol la germana! Dum la unuaj jaroj de Vikipedio, ĝi restis en la 5-a pozicio, sed kompreneble post iom da tempo, alilingvaj Vikipedioj kun pli da parolantoj pli aktivis. Je la 22-a de oktobro 2006 ĝi ekhavis 60.000 artikolojn.

Laikoj faras la ĝermojn kaj aldonas eraretojn, sed iom post iom fakuloj adaptas ĝin fakuloj kaj la artikoloartikoloj leviĝas al pli alta nivelo. Tute laŭ la ideo de liberfonta programado, konkludo estas ke "kun sufiĉe multe da okuloj, eraroj iĝas maloftaj".

Fine de 2005 aperis scienca studo de la fama revuo ''"Nature"'' '''(http://www.nature.com/news/2005/051212/full/438900a.html)'''. En ĝi oni menciis ke en Vikipedio estas preskaŭ same (mal)multe da eraroj kiel en la plej aktuala eldono de Encyclopædia Britannica. La kvalito de la informoj estas komparebla. Tiu konkludo helpis pli-seriozigi Vikipedion. Hodiaŭ daŭre multaj fakuloj opiniias Vikipedio ne serioza kiel fonto, ĉar ĉiu ajn povas ĝin adaptiŝanĝi. Tamen, kiel bazo por esploroj estas certe tre utila. Finfine plej ofte necesas kontroli la pravecon de asertoj en iu ajn verko.

Grava avantaĝo de Vikipedio por la averaĝe tre okupita esperantisto estas ke vi povas facile kontribui eĉ se vi nur havas nur malmulte da tempo. Vi vidas artikolon, klakas je '''Redaktu''', kaj tuj povas ŝanĝi ĝin. Se vi, ekzemple, administras retpaĝon, tio daŭras ĉiam pli longe kaj pli komplikas.

La Vikipedio konservas ĉiun ŝanĝon. Do, se oni fuŝas artikolon, oni povas reveni al antaŭa versio. Oni povas alklaki "Historio" kaj vidi ĉiun version de iu artikolo. Ankaŭ, oni povas alklaki "(malsamoj)" kaj vidi, kio ŝanĝiĝis en la paĝo. Krome, ĉiuj rigardadas la paĝon Lastaj Ŝanĝoj, dopor ke stultaĵoj ne okazusokazu. Se okazus, ne tro gravas. Vi estas avertitaavertata pri ĉiu ŝanĝo kiun oni faras al artikolo kiu troviĝas en via Atentaro (la listo de artikoloj kiujn vi atentas).