Vikilibroj

Hebrea: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively
← Pli malnova redaktoPli nova redakto →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
Alekĉjo (diskuto | kontribuoj)
119 redaktoj
Replacing page with '{{lingvo}} Hebrea/Skribsistemo - Alfabeto, skribado kaj legado == Enkonduko == '''Vidu Ankaŭ''': [http://eo.wikipedia.org/wiki/Hebrea_lingvo Vikipedio] [http://he.wikib...'
Linio 1:
{{lingvo}}
 
[[Hebrea/Skribsistemo]] - Alfabeto, skribado kaj legado
== Enkonduko ==
 
'''Vidu Ankaŭ''':
== La skribsistemo ==
 
=== Alfabeto ===
 
Estas 22 literoj en la hebrea lingvo:
{| border="1" cellpadding="2"
|-
! formo !! fine<br>de<br>vorto !! nomo !! konsonanto !! klarigoj
|-
|colspan="2"| א || àlef || glota halto || aŭ aludas vokalon a, e aŭ o
|-
|colspan="2"| ב || bet || b ||fine de silabo: v
|-
|colspan="2"| ג || gìmel || g || &nbsp;
|-
|colspan="2"| ד || dàlet || d || &nbsp;
|-
|colspan="2"| ה || he || h || &nbsp;
|-
|colspan="2"| ו || vav || v || aŭ aludas vokalon u aŭ o
|-
|colspan="2"| ז || zàjin || z || &nbsp;
|-
|colspan="2"| ח || het || gorĝa ĥ || en moderna hebrea ĥ (ne gorĝa)
|-
|colspan="2"| ט || tet || t || &nbsp;
|-
|colspan="2"| י || jud || j || aŭ aludas vokalon vokalon i aŭ e
|-
| כ || ך || kaf || k || fine de silabo: ĥ
|-
|colspan="2"| ל || làmed || l || &nbsp;
|-
| מ || ם || mem || m || &nbsp;
|-
| נ || ן || nun || n || &nbsp;
|-
|colspan="2"| ס || sàmeĥ || s || &nbsp;
|-
|colspan="2"| ע || àjin || gorĝa halto || en moderna hebrea א (normala halto)
|-
| פ || ף || pe || p || fine de silabo: f
|-
| צ || ץ || càdi || c || &nbsp;
|-
|colspan="2"| ק || kuf || k || &nbsp;
|-
|colspan="2"| ר || reŝ || r || &nbsp;
|-
|colspan="2"| ש || ŝin<br>sin || ŝ<br>s || Ŝin kaj sin estas du samformaj<br>literoj (Sin estas malofta)
|-
|colspan="2"| ת || tav || t || &nbsp;
|}
 
=== Helposignoj ===
 
Kutime oni skribas vortojn nur per literoj. Ĉi tio malfaciligas legado se oni ne vidas la tutan frazon aŭ ne bone konas la lingvon.
 
Ekz. משנה (mŝnh) povas esti:
* meŝannè aŭ meŝannà = "(li\ŝi) ŝanĝas ...",
* miŝŝanà = "de jaro ...",
* miŝnè = "vic-...",
* miŝnà = nomo de antikva juda libro,
* meŝunnè aŭ meŝunnà = "ŝanĝita", "stranga",
* miŝŝena = "el dormado",
* miŝŝinah = "el ŝia dento"
 
==== Vokaloj ====
 
{| border="1" cellpadding="2"
|-
! longeco*<br>/ sono !! tre<br>mallonga !! mallonga !! longa !! tre<br>longa
|-
| a || ĥatàf patàĥ אֲ || patàĥ אַ || kamàc [gadòl] אָ || &nbsp;
|-
| e || ĥatàf segòl אֲ || segòl אֶ || cerè [ĥasèr] אֵ || cerè malè אֵי<br>segòl malè אֶי
|-
| i || &nbsp; || ĥirik [ĥasèr] אִ || ĥirik malè אִי || &nbsp;
|-
| o || ĥatàf kamàc אֳ || kamàc katàn אָ || ĥolàm ĥasèr אֹ || ĥolàm malè אוֹ
|-
| u || &nbsp; || kubùc אֻ || ŝurùk אוּ || &nbsp;
|}
 
* En nov-hebrea ne estas aŭdebla diferenco inter la diversaj longecoj.
 
==== Dageŝ ====
la rolo de la Dageŝ (la emfazo) en la hebrea estos ŝanĝo la sono de iuj literoj (3 en nov-hebrea). ĝi similas punkton meze de la litero (ekzemple: בּ).
 
 
 
*ב = Bet
*בּ = Bet kun Dageŝ
 
 
*כ = Kaf
*כּ = Kaf kun Dageŝ
 
 
*פ = Pe
*פּ = Pe kun Dageŝ
 
 
 
Ĉi tiu estas la diferenco inter la sono de litero kaj litero kun Dageŝ:
 
La litero ב prononcita kiel V.
 
La litero בּ [kun Dageŝ] prononcita kiel B.
 
 
 
La litero כ prononcita kiel Ĥ.
 
La litero כּ [kun Dageŝ] prononcita kiel K.
 
 
 
La litero פ prononcita kiel F.
 
La litero פּ [kun Dageŝ] prononcita kiel P.
 
==== Sin aŭ Ŝin ====
La diferenco inter Sin kaj Ŝin estas tiel ĉi: שׂ = Sin - kaj - שׁ = Ŝin.
 
Kiam la punkto estas en maldekstra flanko, estas Sin ( שׂ ), kaj prononcita kiel S. kaj kiam la punkto estas en dekstra flanko, estas Ŝin ( שׁ ), kaj prononcita kiel Ŝ. not, ke estas alia litero prononcis ŝat S, la litero ס (Sameĥ), tial la uz de ש estas plejparte kiel Ŝin (tio estas שׁ).
 
==== Suplementaj literoj ====
Ĉar en la hebrea mankas la literoj Ĝ, Ĵ, Ĉ, Ŭ, estas iuj suplementaj literoj por reprezenti ĉi tiujn sonojn.
 
Ĉi tiu literoj neniam aperis en la originalaj Hebreaj vortoj.
 
 
Ĝ = {{De dekstre maldekstren|ג'}}
 
Ĵ = {{De dekstre maldekstren|ז'}}
 
Ĉ = {{De dekstre maldekstren|צ'}}
 
Ŭ = וו (duobla vav) *
 
<br><br>
<small>*En Esperanto, Ŭ povas aperi post E aŭ A. En la hebrea, וו povas esti kondukitaj antaŭ aŭ post iu litero (kiel la angla litero W).</small>
 
=== Vidu Ankaŭ ===
[http://eo.wikipedia.org/wiki/Hebrea_lingvo Vikipedio]
 
Elŝutita el "https://eo.wikibooks.org/wiki/Hebrea"