Pola/Gramatiko/Deklinacioj
En la lingvo deklinacio dependas de sufikso kaj genro.
Substantivoj redakti
Virgenro redakti
Nominativo, genitivo, dativo kaj instrumentalo redakti
Kazo | Ununombro | Multnombro |
---|---|---|
Nominativo | -, -a | -ci (-ta), -cy (-ca), -i, -y, (antaŭnomoj, familinomo, nacioj nefiniĝantaj je -in, -k, -czyk, -iec kaj vortoj Szwed, Włoch, Francuz, Hiszpan, Rumun, Bułgar, Węgier ankaŭ ne estas -owie) -owie |
Genitivo | -a (ĉiom en nomoj de personoj, finiĝantaj je -r kaj -k, bestoj krom wół - wołu kaj bawół - bawołu), -u (ĉiom en nomoj de kreskaĵoj kaj substancoj), (por -a) -y | -y (en vortoj finiĝantaj je -sz) -ów |
Dativo | -owi, (por -a) -y | -om |
Instrumentalo | -em (antaŭ sufikso -cz, -dż, -j, -ł, -rz, -sz, -ż), -iem, (por -a) -ą | -ami, (arkaike, uzata iafoje ekzemple dawnymi czasy - pasinttempe) -y |
Akuzativo redakti
Ĝi dependas de dispartigo je vigla - nevigla, persona - nepersona.
Subgenro | Kazo kun kiu egalas en ununombro | Kazo kun kiu egalas en multnombro |
---|---|---|
vigla persona | genitivo | genitivo |
vigla nepersona | genitivo | nominativo |
nevigla | nominativo | nominativo |
Lokativo kaj vokativo redakti
Vortoj en tiuj kazoj depende de sufikso ĝuste finiĝitas.
-b, -d, -f, -ł, -m, -n, -p, -r, -s, -t, -w | -c, -ch, -h, -g, -j, -k, -sz, -ś, -z, -ź, -ż, vortoj kun palataliga sufikso krom nominativo en ununombro |
---|---|
-ie, r + -ie = -rze, t + -ie = -cie | -u |
Vortoj kun palataliga sufikso krom nominativo en ununombro redakti
Al ĉi tiuj vortoj apartenas: gołąb (kolombo), karp (karpo), żółw (testudo) kaj żuraw (gruo).
Nomo de kazo | Ununombro | Multnombro |
---|---|---|
Nominativo | - | -ie |
Genitivo | -ia | -i |
Dativo | -iowi | -iom |
Akuzativo | -ia | -ie |
Instrumentalo | -iem | -iami |
Lokativo | -iu | -iach |
Vokativo | -iu | -ie |
Vortoj je -anin redakti
En vortoj je -anin sufikso -in en multnombro malaperas ekz. Rzymianin - Rzymianie, Rzymian, Rzymianom, Rzymianami, Rzymianach.
Ingenro redakti
Vortoj nefiniĝantaj je -a havas akuzativon de ununombro egala kun nominativo.
Vortoj kun sufikso -a redakti
Kazo | Ununombro | Multnombro |
---|---|---|
Nominativo | -a | (post -b-, -d-, -f-, -ł-, -m-, -n-, -s-, -t-, -w-, -z-) -y, (post -k-) -i, (post -c-, -ch- (interŝanĝo je -sz- antaǔ -e), -g-, -k-, -l-) -e |
Genitivo | -i, (interŝanĝo de -ch- je estas antaǔ ĝi) -y | - |
Dativo | -ie | -om |
Akuzativo | -ę | (post -b-, -d-, -f-, -ł-, -m-, -n-, -s-, -t-, -w-, -z-) -y, (post -k-) -i, (post -c-, -ch- (interŝanĝo je -sz- antaǔ -e), -g-, -k-, -l-) -e |
Instrumentalo | -ą | -ami |
Lokativo | -ie, -y | -ach |
Vokativo | -o | (post -b-, -d-, -f-, -ł-, -m-, -n-, -s-, -t-, -w-, -z-) -y, (post -k-) -i, (post -c-, -ch- (interŝanĝo je -sz- antaǔ -e), -g-, -k-, -l-) -e |
Vortoj sen sufikso -a redakti
Kazo | Ununombro | Multnombro |
---|---|---|
Nominativo, akuzativo | - | -e, -y, -i |
Genitivo | -y, -i | -y, -i |
Dativo | -y, -i | -om |
Instrumentalo | -ą | -ami |
Lokativo | -y, -i | -ach |
Vokativo | -y, -i | -e, -y, -i |
Ekzempla deklinacio de vortoj nefiniĝanataj je -ja redakti
Jen deklinacio de ekzempla vorto nadzieja - espero.
Kazo | Ununombro | Multnombro |
---|---|---|
Nominativo | nadzieja | nadzieje |
Genitivo | nadziei | nadziei |
Dativo | nadziei | nadziejom |
Akuzativo | nadzieję | nadzieje |
Instrumentalo | nadzieją | nadziejami |
Lokativo | nadziei | nadziejach |
Vokativo | nadziejo | nadzieje |
Tamen en vortoj finiĝantaj je sja, cja kaj zja, j antaǔ i estas ekz. dyskusja - dyskusji.
Vortoj havantaj o antaŭ finaĵo redakti
La o interŝanĝas en genitivo multnombra je ó ekzemple wód el woda.
Aĵgenro redakti
Kazo | Ununombro | Multnombro |
---|---|---|
Nominativo, akuzativo, vokativo | -o, -e, -um (Rimarko: Vortoj kun -um en aĵgenro de ununombro estas senfleksiaj) | -a |
Genitivo | -a | -, (por -um) -ów, (por -io) -iów |
Dativo | -u | -om |
Instrumentalo | -iem | -ami |
Lokativo | (post -c-, -ch-, -g-, -j-, -k-, -sz-, -z-) -u, (post -ł- (interŝanĝas je "l" antaǔ „e” kaj „i”), -l-) -e, (post -b-, -d-, -f-, -n-, -p-, -r-, -s-, -t-, -w-) -ie | -ach |
Deklinacio de vortoj finiĝantaj je "ę" en nomoj de idoj kaj vortoj zwierzę redakti
Kazo | Ununombro | Multnombro |
---|---|---|
Nominativo, akuzativo, vokativo | -ę | -ęta |
Genitivo | -ęcia | -ąt |
Dativo | -ęciu | -ętom |
Instrumentalo | -ęciem | -ętami |
Lokativo | -ęciu | -ętach |
Deklinacio de vortoj finiĝantaj je "ę" en aliaj vortoj. redakti
Kazo | Ununombro | Multnombro |
---|---|---|
Nominativo, akuzativo, vokativo | -ę | -ona |
Genitivo | -enia | -on |
Dativo | -eniu | -onom |
Instrumentalo | -eniem | -onami |
Lokativo | -eniu | -onach |
Esceptoj redakti
- En ĉirkaŭ 20 vortoj estas sufikso -u por dativo en virgenro de ununombro
- viglaj personaj: bóg, brat, chłopiec, chłop, czart, człek, czort, diabeł, kat, książę, ksiądz, ojciec, pan, pop
- vigalaj nepersonaj: kot, lew, pies, orzeł (ebla -owi), osioł (ebla -owi)
- neviglaj: łeb, świat.
- Vorto syn havas en vokkazo synu.
- Vorto dom havas en lokativo formon domu.
- Vorto anioł havas en lokativo formon aniele.
- Książę deklinaciiĝas en ununombro księci-.
- Ojciec deklinaciiĝas ojc-.
- En kelkaj vortoj estas movebla e ekz. tło - teł, pies - psa, ogień - ognia, sen - snu.
- En la vorto osioł kaj kozioł estas io movebla. La deklinacio:
Kazo | Ununombro osioł | Multnombro osioł | Ununombro kozioł | Multnombro kozioł |
---|---|---|---|---|
Nominativo | osioł | osły | kozioł | kozły |
Genitivo | osła | osłów | kozła | kozłów |
Dativo | osłu, osłowi | osłom | kozłowi | kozłom |
Akuzativo | osła | osły | kozła | kozły |
Instrumentalo | osłem | osłami | kozłem | kozłami |
Lokativo | ośle | osłach | koźle | kozłach |
Vokkazo | ośle | osły | koźle | kozły |
Nereguliga instrumentalo redakti
Nominativo ununombro | Nominativo multnombro | Instrumentalo multnombro |
---|---|---|
brat | bracia | braćmi |
człowiek | ludzie | ludźmi |
dłoń | dłonie | dłońmi |
dziecko | dzieci | dziećmi |
gość | goście | gośćmi |
koń | konie | końmi |
kość | kości | kośćmi |
ksiądz | księża | księżmi |
liść | liście | liśćmi |
pieniądz | pieniądze | pieniędzmi |
przyjaciel | przyjaciele | przyjaciółmi |
Nereguliga lokativo kaj vokkazo redakti
Kazo | anioł | bóg/Bóg | dom |
---|---|---|---|
Lokativo | aniele | reguliga | domu |
Vokativo | aniele | boże/Boże | reguliga |
- Vorto przód (fronto) povas havi formon przedzie aǔ przodzie kaj czoło (frunto) ankaǔ povas havi czele aǔ czole.
Deklinacio de vorto przyjaciel - amiko en multnombro redakti
Kazo | Formo |
---|---|
Nominativo, vokativo | przyjaciele |
Genitivo, akuzativo | przyjaciół |
Dativo | przyjaciołom |
Instrumentalo | przyjaciółmi |
Lokativo | przyjaciołach |
Deklinacio de vorto cześć redakti
Kazo | Ununombro | Multnombro |
---|---|---|
Nominativo, akuzativo | cześć | czci |
Genitivo, vokkazo | czci | czci |
Dativo | czci | czciom |
Instrumentalo | czcią | czciami |
Lokativo | czci | czciach |
Deklinacio de vorto oko en multnombro redakti
En senco de parto de korpo redakti
Kazo | Multnombro |
---|---|
Nominativo, akuzativo, vokkazo | oczy* |
Genitivo | oczu*, oczów, (arkaike) ócz |
Dativo | oczom |
Instrumentalo | oczami, oczyma* |
Lokativo | oczach |
- - tioj estas postsignoj de dualo (nombro montranta parecon)
En senco de signoj sur supo, kablo redakti
Deklinacias regule, kiel en aĵgenro.
Deklinacio de vorto ucho en multnombro redakti
En senco de parto de korpo redakti
Kazo | Multnombro |
---|---|
Nominativo, akuzativo, vokkazo | uszy* |
Genitivo | uszu*, uszów |
Dativo | uszom |
Instrumentalo | uszami, (arkaike) uszyma* |
Lokativo | uszach |
- Tioj estas postsignoj de dualo (nombro montranta parecon).
En senco de parto de trinkujo, kruĉo, ŝnuro kaj kudrilo redakti
Deklinacias regule, kiel en aĵgenro.
Deklinacio de vorto ręka redakti
Kazo | Ununombro | Multnombro |
---|---|---|
Nominativo | ręka | ręce* |
Genitivo | ręki | rąk |
Dativo | ręce | rękom |
Akuzativo | rękę | ręce* |
Instrumentalo | ręką | rękami, rękoma* |
Lokativo | ręku*, ręce | rękach |
Vokkazo | ręko | ręce |
* - tioj estas postsignoj de dualo (nombro montranta parecon.
Deklinacio de vorto tydzień redakti
Kazo | Ununombro | Multnombro |
---|---|---|
Nominativo | tydzień | tygodnie |
Genitivo | tygodnia | tygodni |
Dativo | tygodniowi | tygodniom |
Akuzativo | tydzień | tygodnie |
Instrumentalo | tygodniem | tygodniami |
Lokativo | tygodniu | tygodniach |
Vokkazo | tygodniu | tygodnie |
Senfleksiaj vortoj redakti
Ne havas multnombron kaj kazoj kaj ĉefe ili estas fremdvortoj. Estas en aĵgenro. Senfleksiaj vortoj:
- atelier [elparolu: ateLJE]
- bikini
- foyer [elparolu: fuaJE]
- graffiti
- kakao
- kakadu
- (ino) dyrektor
- (ino) minister
- pepperoni
- spaghetti [elparolu: spagetti]
- tournée [elparolu: turNE]
- wiki
- (familinomoj de virgenro ĉe inoj)
Adjektivoj redakti
Kazo | Virgenro vigla (ununombro) | Virgenro nevigla (ununombro) | Ingenro (ununombro) | Aĵgenro (ununombro) | Virhoma (multnombro) | Nevirhoma (multnombro) |
---|---|---|---|---|---|---|
Nominativo | -i, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, - t-, -cz-) -y | -i, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, - t-, -cz-) -y | -a | -ie, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz) -e | -y, -i | -ie, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -e |
Genitivo | -iego, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ego | -iego, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ego | -iej, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ej | -iego, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ego | -ich, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ych | -ich, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ych |
Dativo | -iemu, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -emu | -iemu, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -emu | -iej, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ej | -iemu, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -emu | -im, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ym | -im, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ym |
Akuzativo | -iego, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ego | -i, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -y | -ą | -ie, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -e | -ich, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ych | -ie, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -e |
Instrumentalo | -im, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ym | -im, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ym | -ą | -im, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ym | -imi, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ymi | -imi, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ymi |
Lokativo | -im, (post -ow-, -ł-, -n-, -r, -t-, -cz-) -ym | -im, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ym | -iej, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ej | -im, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ym | -ich, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ych | -ich, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -ych |
Vokativo | -i, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, - t-, -cz-) -y | -i, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -y | -a | -ie, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -e | -y, -i | -ie, (post -ow-, -ł-, -n-, -r-, -t-, -cz-) -e |