Latina/Vortareto

Tio ĉi estas helpa kolekto de latinaj vortoj (precipe de tiuj uzataj en ĉi tiu lernolibro) kun tradukoj en Esperanto. Por pliaj kaj pli profundaj informoj ni tamen rekomendas al vi, ke vi turniĝu al verko aŭ retpaĝaro dediĉita speciale al latina vortarumado, ekzemple al Vikivortaro (jen Esperanta kaj latina mem versioj).

A

absurdus, -a, -um, sensenca, malakorda
accūsō, -āre, -āvī, -ātum, kulpigi, denunci
accipiō, -ere, -cēpī, -ceptum, ricevi; akcepti
aeger, -gra, -grum, malsana; malfacila
aeger, -grī, m., malsanulo
aegrē, malfacile, apenaŭe, pene
aegritūdō, -inis, f., malsan(ec)o
aegrōtus, -a, -um, malsana
agō, -ere, ēgī, āctum, agi
agricola, -ae, m., kamparano
albus, -a, -um, blanka
amō, -āre, -āvī, -ātum, ami
appropinquō, -āre, -āvī, -ātum, alproksimiĝi
aqua, -ae, f., akvo
audiō, -īre, -īvī, -ītum, aŭdi; aŭskulti
atomus, -a, -um, maldividebla
atomus, -ī, m., maldivideblaĵo, atomo
atrōx, -ōcis, sovaĝa, kruela, furioza
ava, -ae, f., avino

B

bene, bone
bonus, -a, -um, bona
bonum, -ī, n., bono

C

C., mallongigo de Gāius
cadāver, -is, n., kadavro
cadāverōsus, -a, -um, kadavreca, kvazaŭmorta
cadō, -ere, cecidī, cāsum, fali; okazi
Caesar, -is, m., kromnomo, rimarkinde de C. Iulius Caesar (100–44 a. K.) (Cezaro)
Cāius, vd. Gāius
cancer, -crī, m., krabo, kankro; kancero
cantō, -āre, -āvī, -ātum, kanti
capiō, -ere, cēcī, captum, preni, kapti; kompreni
carmen, -minis, n., kanto; poemo
causa, -ae, f., kaŭzo
cāseus, -ī, m., fromaĝo
cāsus, -a, -um, falinta ← cadō, -ere
cāsus, -ūs, m., falo; kazo, okazo ← cadō, -ere
Catilīna, -ae, m., kromnomo de L. Sergius Catilina (108–62 a. K.) (Katilino)
cicātrix, -icis, f., cikatro
clāmō, -āre, -āvī, -ātum, voki, krii
continuus, -a, -um, senĉesa
cōgitō, -āre, -āvī, -ātum, pensi, konsideri
condiciō, -ōnis, f., konsento, akordo; kondiĉo
cōnsul, -is, m., konsulo
cōpia, -ae, f., provizo; abundo; (plurale) soldataro, taĉmentoj
crās, morgaŭ
cūr, kial
cupiō, -ere, -īvī, -ītum, deziri

D

dea, -ae, f., malregula, diino
dēbeō, -ēre, -uī, -itum, devi
dēsīderō, -āre, -āvī, -ātum, deziri
deus, -ī, m., malregula, dio
dīcō, -ere, dīxī, dictum, diri
diū, longan tempon, longdaŭre
dum, dum; ĝis kiam
dux, ducis, m., komandanto, estro

E

ecce, jen
ēmendō, -āre, -āvī, -ātum, senerarigi, ĝustigi
ego (egō), mi
eheu (ēheu), oj, ho
ergō (ergo), do
errō, -āre, -āvī, -ātum, erari
es, vi (unu, ci) estas ← sum, esse
est, li (ŝi, ĝi) estas ← sum, esse
estis, vi (pluraj) estas ← sum, esse
et, kaj
exiguus, -a, -um, strikta; kvante aŭ forme malgrandega

F

fābula, -ae, f., fablo, fabelo, rakontaĵo
faciō, -ere, fēcī, factum, fari
fēlīx, -īcis, feliĉa
fēmina, -ae, f., virino; edzino
fīlius, -iī, m., filo; (plurale) infanoj
fīlia, -ae, f., malregula, filino
forum, -ī, n., placo; forumo
forsan, eble, kredeble

G

Gāius, Gāī (Gāiī), m., persona nomo (Gajo); mallongigo C.
gāvīsus, -a, -um, (ek)ĝojinta ← gaudeō, -ēre
gemma, -ae, f., kara ŝtono, gemo; burĝono
gerō, -ere, gessī, gestum, porti
glōria, -ae, f., gloro

H

habeō, -ēre, -uī, -itum, havi
herī, hieraŭ
heu, ve
historia, -ae, f., historio
homō, hominis, m., homo
hūmānus, -a, -um, homa; humana

I

iaciō, -ere, iēcī, iactum, ĵeti
iactus, -a, -um, ĵetita ← iaciō, -ere
iactus, -ūs, m., ĵet(ad)o ← iaciō, -ere
igitur, (postpozicie) do, sekve
ignōrō, ne scii; ne voli scii
iam, jam
iam nōn, jam ne, ne plu
immēnsus, -a, -um, senmezura, senlima, grandega
imperō, -āre, -āvī, -ātum, ordonadi, regi, imperii
imprūdēns, -entis, senscia, malatenta, malsaĝa
incertus, -a, -um, necerta, dubanta
incola, -ae, m., enloĝanto
industria, -ae, f., diligenteco
īnferī, -ōrum, m., nur plurala, infero
īnferus, -a, -um, suba
īnsānus, -a, -um, malsana, freneza
īnsula, -ae, f., insulo
intelligō, -ere, -lixī, -lictum, vd. intellegō
intellegō, -ere, -lēxī, -lēctum, kompreni ← legō, -ere
interficiō, -ere, -fēcī, -fectum, mortigi
interrogō, -āre, -āvī, -ātum, demandi
invītō, -āre, -āvī, -ātum, inviti
ipse, -a, -um, (si) mem
itaque, tial

K

Kalendae, -ārum, f., nur plurala, kalendoj

L

labor, -ōris, m., laboro, peno
labōrō, -āre, -āvī, -ātum, labori, peni
lanterna, -ae, f., lumigilo
lāterna, -ae, f., vd. lanterna
lātrō, -āre, -āvī, -ātum, boji
latrō, -ōnis, m., soldulo; rabisto; peono
laudō, -āre, -āvī, -ātum, laŭdi
legō, -ere, lēgī, lēctum, kolekti; legi
leō, -ōnis, m., leono
liber, -brī, m., libro
līber, -a, -um, libera
līberī, -ōrum, m., nur plurala, infanoj; liberuloj
lūdō, -ere, lūsī, lūsum, ludi (kun ablativo – ludon aŭ sporton), ŝerci
lūdus, -ī, m., ludo
lūx, lūcis, f., lumo, brilo
lynx, lyncis, m./f., linko

M

magistra, -ae, f., instruistino
māchina, -ae, f., maŝino; elpensaĵo
mālus, -ae, f., makzelo
male, malbone
mālō, mālle, māluī, malregula, nekompleta, preferi, anstataŭe voli
malus, -a, -um, malbona
malum, -ī, n., malbono
mālus, -ī, f., pomarbo
mālus, -ī, m., masto
mālum, -ī, n., pomo
margarīta, -ae, f., perlo
mē, (ak.) min; (abl.) per mi ← ego
medicāmentum, -ī, n., kuracilo
melior, -ius, pli bona
moenia, -ōrum, n., nur plurala, urbomuregoj
mox, baldaŭ
mūniō, -īre, -īvī, -ītum, ĉirkaŭmurigi, fortikigi
Mūsa, -ae, f., muzo

N

narrō, -āre, -āvī, -ātum, rakonti
nātūra, -ae, f., naturo
nauta, -ae, m., ŝipano
-ne (enklizaĵo), ĉu
nē, (por) ke ne
necō, -āre, -āvī, -ātum, mortigi, precipe ne per forto, do ekz. per veneno aŭ malsatigo
nōn, ne
numerō, -āre, -āvī, -ātum, nombri
nunc, -āre, -āvī, -ātum, nun

O

optimus, -a, -um, plej bona; bonega
optimē, plej bone; bonege

P

pāreō, -ēre, -uī, -itum, montriĝi; (kun dativo) obei
peior, -ius, malpli bona ← malus, -a, -um
pessimus, -a, -um, malplej bona; malbonega ← malus, -a, -um
poena, -ae, f., puno
poeniō, -īre, -īvī, -itum, vd. pūniō
poēta, -ae, m., poeto
populus, -ī, m., popolo
portō, -āre, -āvī, -ātum, porti; veturigi
possum, posse, potuī, —, malregula, povi ← sum, esse
praetereā, krom tio, plie
procul, proksime
properō, -āre, -āvī, -ātum, rapidi, hasti
pīrāta, -ae, m., pirato
puella, -ae, f., knabino
pulcher, -chra, -chrum, bela
pulchritūdō, -inis, f., bel(ec)o
pūniō, -īre, -īvī, -ītum, puni

Q

-que (enklizaĵo), kaj
quis, quid, kiu, kio

R

rārus, -a, -um, malofta, malkutima, sporada; malmulta; maldensa
rārō, malofte, sporade
rosa, -ae, f., rozo
Rōma, -ae, f., Romo (urbo)
Rōmānus, -a, -um, Roma, Romana
Rōmānus, -ī, m., Romano

S

saepe, ofte
sāl, salis, m. (n.), salo; sprito
salūber, -bris, -bre, saniga
salūtō, -āre, -āvī, -ātum, saluti
salveō, -ēre, —, —, nekompleta, bonfarti, sani
sanguis, -inis, m., sango
sapiēns, -entis, saĝa
saxum, -ī, n., ŝtono
schola, -ae, f., lernejo
sciō, -īre, -īvī, -ītum, scii
scopulus, -ī, m., klifo, ŝtonego (mara)
sed, sed
semper, ĉiam
senātus, -ūs, m., senato
simulō, -āre, -āvī, -ātum, imiti; ŝajnigi
spērō, -āre, -āvī, -ātum, esperi
spīrō, -āre, -āvī, -ātum, spiri
stō, -āre, stetī, -atum, stari; resti
struō, -ere, struxī, structum, aranĝi, tavoligi; konstrui
suēscō, -ere, suēvī, suētum, alkutimiĝi
sum, esse, fuī, —, futūrus, malregula, esti
sumus, ni estas ← sum, esse
sunt, ili estas ← sum, esse

T

tālārius, -a, -um, maleol(ec)a
tālus, -ī, m., maleolo; speco de ĵetkubo
tamen, tamen
tē, (ak.) vin (unu, cin); (abl.) per vi (unu, ci) ← tū
terra, -ae, f., tero, grundo; lando
tellūs, -ūris, f., tero, grundo; lando
terreō, -ēre, -uī, -itum, teruri
Trōia, -ae, f., Trojo (urbo)
tū, vi (unu, ci)

U

ūniversitās, -ātis, f., universitato
ūnitās, -ātis, f., unueco
ūtor, ūtī, ūsus sum, deponenta, (kun ablativo) uzi
ūva, -ae, f., vinbero

V

vae, ve
-ve (enklizaĵo), aŭ
vēnātiō, -ōnis, f., ĉas(ad)o ← vēnor, -ārī
vēnor, -ārī, vēnātus sum, deponenta, ĉasi, peli
vēxō (vexō), -āre, -āvī, -ātum, skui; ĝeni
via, -ae, f., vojo, pasejo; rimedo
videō, -ēre, vīdī, vīsum, vidi; rigardi
vir, virī, m., viro; edzo
vīta, -ae, f., vivo
vocō, -āre, -āvī, -ātum, voki, alvoki