Ĉi tiu paĝo enhavas la oficialajn vortojn.

Fundamenta Vortaro redakti

Sume 125 (126[1]) vortoj. Sed la oficiala paĝo listas nur 123. (http://en.tokipona.org/wiki/Category:Toki_Pona_words)


Tokipono Traduko Etimo
a   kri ho, ha, uf, nu, oj, aŭ (emocivorto) Multaj: A!, ah!
akesi   o malkaresinda besto, rampulo, amfibio Nederlanda: hagedis
ala   a ne, neniu Kartvela: არა ara
o nenio, neado, nul
kri ne!
alasa vtr kolekti manĝon, resursojn aŭ materialojn bezonatajn por ĉiutaga vivo kaj pretervivi; kolekti, rikolti (vidu http://en.tokipona.org/wiki/alasa)
vtr ĉasi
ale, ali   (ambaŭ variaĵoj estas ĝustaj) Nederlanda: al, alle
o ĉio, la vivo, la universo
a ĉiu(j), tuta, kompleta
anpa   o malsupro, subo, suba parto, planko A. Franca: en bas
a malsupra, suba
ante   o diferenco, malsameco Nederlanda: ander
a alia, malsama 
kunt alie, aliokaze
vtr ŝanĝi, aliigi
anu   konj Kartvela: ანუ anu
apeja vtr ofendi, humili, diri aĉajn vortojn[2](Ĝi ankoraŭ estas diskutata en la oficiala paĝo.)
awen   vntr resti, atendi, daŭri Nederlanda: houden
vtr gardi
a restanta, cetera, daŭra
e   div -n (indikas, ke akuzativo sekvas) fonestetike
en   konj kaj (uzata por kunordigi o-vortojn) Nederlanda: en
esun o komerco; bazaro, merkato, vendejo (vidu http://en.tokipona.org/wiki/esun) Akana: edwamu [edʒum]
ijo   n aĵo, afero, io, objekto Esperanto: io
a de io, pri io
vtr objektigi
ike   a malbona, aĉa, malĝusta, malica, tro kompleksa, (figure) malsana Finna: ilkeä
kri ho ve!
o negativeco, malbono, malico
vtr malbonigi, noci
vntr aĉi
ilo   o ilo, maŝino Esperanto: ilo
insa   o eno, interno, interna mondo, centro, ventro Tokpisino: insait (el angla: inside)
a ena, interna
jaki   a malpura, naŭza Angla: yucky
o malpuro, poluo, rubo
vtr malpurigi, polui
kri kiom naŭze!
jan   a homo, ulo, persono, estaĵo, iu Kantona: 人 yàhn
o homa, ies, persona
vtr personigi, homigi
jelo   a flava, helverda Angla: yellow;

(ankaŭ Tokpisino: yelo(pela))

jo   vtr havi, enhavi, enteni Ĉina: 有 yǒu
o havado
kama ricevi, preni
kala   o fiŝo, marbesto Finna: kala
kalama   o sono, bruo, voĉo Kroata: galáma
vntr soni, brui, sonori
vtr sonigi, ludi (instrumenton)
kama   vntr veni, iĝi, aperi, alveni, okazi, agi por veni al (iu stato), sukcesi, ek- Tokpisino: kamap (el angla: come up)
o evento, okazo, hazardo, veno, komenco
a venanta, estonta
vtr venigi
kasi   o planto, folio, herbo, arbo, ligno Finna: kasvi
ken   vntr povi, kapabli, rajti Tokpisino: ken (el angla: can)
o povo, kapablo, rajto
vtr ebligi, rajtigi, permesi
kunt eblas, ke
kepeken   vtr uzi Nederlanda: gebruiken
prep per
kili   o frukto, pulpa legomo, fungo Kartvela: ხილი xili
kin   a ankaŭ, eĉ, ja, ankoraŭ (akcentas la vorto(j)n antaŭ ĝi) Finna: -kin
kipisi vtr tranĉi, tondi (vidu http://en.tokipona.org/wiki/kipisi, ekzemplo estas en: la diskuto pri refleksiva kaj reciproka pronomoj)
kiwen   a malmola, dura, solida, ŝton(ec)a, metala Finna: kiven (genitivo de kivi)
o malmolaĵo, ŝtono, metalo, mineralo, argilo
ko   o duonsolida aŭ premebla substanco, ekz. pasto, pulvoro, gumo Kantona: 膏 gòu
kon   o aero, vento, odoro, animo Ĉina: 空气 kōngqì
a aera, gasa
kule   o koloro, farbo A. Franca: couleur
a kolora, bunta
vtr kolori, farbi
kute   vtr aŭskulti, aŭdi A. Franca: écouter
a aŭda, aŭskulta
kulupu   o grupo, komunumo, socio, firmao, popolo Tonga: kulupu (el angla group)
a komuna, publika, socia
la   div (inter kunteksta adverbo aŭ esprimo kaj la frazo) Esperanto: la[3]
lape   o dormo, ripozo Nederlanda: slapen
vntr dormi, ripozi
a dormanta, dorma, ripoza
laso   a blua, bluverda Kimra: glas
lawa   o kapo, menso Kroata: glava
a ĉefa, estra
vtr estri, regi
len   o vesto(j), vestaĵo, ŝtofo A. Franca: linge
lete   o malvarmo A. Franca: fret/frette;

Franca: froid

a malvarma, frida, nekuirita
vtr malvarmigi
li   div (inter iu ajn subjekto, krom mi kaj sina, kaj ties verbo; ankaŭ uzata por enkonduki novan verbon por la sama subjekto) Esperanto: li[4]
lili   a malgranda, eta, juna, iomete, mallonga, malalta, malmulte, malpli Tokpisino: liklik
vtr malpliigi, mallongigi, malgrandigi
linja   o longa, tre maldika, malfirma objekto, ekz. ŝnuro, haro(j), ĉeno Finna: linja
lipu   o plata kaj faldebla objekto, ekz. papero, karto, bileto Finna: lippu
loje   a ruĝa Nederlanda: rooie, rood
lon   prep esti en/ĉe/sur/je Tokpisino: long (el angla: along)
vntr ĉeesti, esti tie, veri, ekzisti, esti veka
luka   o mano, brako Kroata: rúka
lukin   vtr vidi, rigardi, spekti, observi, legi Tokpisino: lukim (el angla: look 'em)
vntr rigardi, atenti
a vida, vide
lupa   o truo, aperturo, orifico, fenestro, pordo Kroata: rupa;

Loĵbana: clupa

ma   o tero, lando, (ekstera) tereno Finna: maa
mama   o patrino, patro Kartvela: მამა mama "patro";

Multaj: mama "patrino, panjo"

a gepatra, patra, patrina
mani   o mono, materia havaĵo, valuto, dolaro, kapitalo Angla: money;

(ankaŭ Tokpisino: mani)

meli   o ino, virino, edzino, koramikino, femalo Tokpisino: meri (el angla: Mary)
a ina, ineca
mi   o mi, ni Angla me, Tokpisino mi,

Esperanto mi, Nederlanda mij, Kroata me ~ mi

a mia, nia
mije   o viro, edzo, masklo Finna: miehen (genitivo de mies)
a vira, vireca
moku   o manĝ(aĵ)o Japana: モグモグ(食べる) mogu mogu (taberu)
vtr manĝi, trinki, gluti, enstomakigi, konsumi
moli   o morto A. Franca: mourir
vntr morti, esti morta
vtr mortigi
a morta, mortiga
monsi   o dorso, malantaŭo, pugo A. Franca: mon tchu/tchul ;

Franca: mon cul)

a dorsa, malantaŭa
monsuta o monstro, kreaĵo, kiu persekutas homojn, rabobesto; minaco; kaŭzo de timo, timigilo (vidu en la oficialan paĝon, Ĝi ne estas en la supre menciita kategorio.) Angla: monster
mu   kri blek! ŭa! miaŭ! ra! ktp (ĉarma bestokrio) Angla: moo!
mun   o luno Angla: moon;

(ankaŭ Tokpisino: mun)

a luna
musi   o amuzo, ludo, distraĵo, arto Esperanto: amuzi
a arta, amuza, distra, luda
vntr ludi, amuziĝi
vtr amuzi, distri
mute   a multaj, tre, pluraj, multe, pli da Esperanto: multe
o kvanto, multo, kiomo
vtr multigi
namako o salo, spico, vinagro; akcesoraĵo; kromaĵo (vidu http://en.tokipona.org/wiki/namako) Hindia: namaka "salo"
vtr sali, spici; ornami, plibeligi; stimuli, eksciti
nanpa   o numero Tokpisino: namba (el angla: number)
ali -a (unua, dua, ktp)
nasa   a freneza, stulta, ebria, stranga ?
vtr frenezigi, strangigi
nasin   o maniero, vojo, strato, kutimo, -ismo, sistemo, metodo Kroata: náčin
nena   o elstaraĵo, nazo, mont(et)o, butono Finna: nenä
ni   a tiu, ĉi tiu, ĉi-, jena Kantona: 呢
nimi   o vorto, nomo Finna: nimi
noka   o kruro, gambo, piedo (Ĝi ne estas en la supre menciita kategorio.) Kroata: nòga
o   div ho (vokativo aŭ u-tempo) Angla: O!, Esperanto: ho!,

Franca: ô!; Kartvela: -ო /o/

kri he! (por altiri ies atenton)
oko   o okulo Kroata: òko
olin   o amo Kroata: volim
a ama
vtr ami (iun)
ona   o ŝi, li, ĝi, ili Kroata: ona
a ŝia, lia, ĝia, ilia
open   vtr malfermi, ŝalti Tokpisino: open (el angla open)
pakala   o fuŝo, akcidento, katastrofo, detruo, eraro, damaĝo, rompo Tokpisino: bagarap (el angla: bugger up)
vtr fuŝi, rompi, vundi, damaĝi
vntr fuŝiĝi, disfali, rompiĝi
kri fek!
pali   o ag(ad)o, laboro, faro, projekto Esperanto: fari
a aga, labora, aktiva, funkcia
vtr fari, konstrui, krei
vntr agi, labori, funkcii
palisa   o longa kaj ĉefe malmola objekto, ekz. stango, bastono, branĉo, vergo Kroata: pàlica
pan o grajno, pano, pasto, rizo (vidu http://en.tokipona.org/wiki/pan) Ĉina: 饭 fàn ;

Kantona: 飯 faahn

pana   vtr doni, meti, sendi, eligi, kaŭzi Svahila: pana
o dono, sendado, interŝanĝo
pi   div de, apartenanta al Tokpisino: bilong (el angla: belong)
pilin   o sentoj, emocio, koro Tokpisino: pilim (el angla: feel 'em)

Angla: feeling

vntr senti sin
vtr senti, opinii, pensi, sensi, tuŝi, palpi
pimeja   a nigra, malluma, malhela Finna: pimeä
o mallumo, nigro
vtr mallumigi
pini   o fino, ekstremo, pinto Tokpisino: pinis(el angla: finish)

A. Franca: finis

a fina, finita, pasinta, farita, antaŭ
vtr fini, fermi, malŝalti
pipi   o insekto, araneo A. Franca: bibitte
poka   o flanko, kokso, apudo Kroata: bòka (genitivo de bòk)
prep en la akompano de, kun
a apuda, najbara
poki   o ujo, skatolo, bovlo, taso, glaso Tokpisino: bokis (el angla: box)
pona   o bono, simplo, pozitivo Esperanto: bona
a bona, simpla, pozitiva, afabla, ĝusta
kri bone! bonege! dankon! en ordo!
vtr (pli)bonigi, ripari
pu ? (vidu http://en.tokipona.org/wiki/pu)
sama   a sama, simila, egala, samgrava, samsituacia Finna/Esperanto: sama
prep kiel
vntr ŝajni
seli   o fajro, varmo Kartvela: ცხელი tŝeli
a varma, kuirita
vtr varmigi, kuiri
selo   o ekstero, supraĵo, haŭto, ŝelo, formo Esperanto: ŝelo
seme   ali ki- (demandovorto) Ĉina: 什么 shénme
sewi   o alto, supro, supero, suro Kartvela: ზევით zevit
a supera, alta, nobla, religia, formala
sijelo   o korpo, fizika stato Kroata: tìjelo
sike   o rondo, cirklo, rado, sfero, bulo, pilko, ciklo Angla. circle
a ronda, cikla
sin   a nova, freŝa, alia, ankoraŭ (da) Ĉina: 新 xīn
vtr (re)novigi
sina   o via via Finna: sinä
sinpin   o antaŭo, brusto, torso, vizaĝo, muro Ĉina: 前边 qiánbian
sitelen   o bildo, foto, imago, desegno Nederlanda: schilderen
vtr desegni, skribi
sona   o scioj, saĝeco, inteligenteco, kompreno Kartvela: ცოდნა tsodna
vtr scii, kompreni, koni
vntr scii, kompreni
kama lerni, studi
soweli   o besto, precipe tera mambesto, aminda besto Kartvela: ცხოველი tŝoveli
suli   a granda, alta, longa, plenaĝa, grava Finna: suuri
vtr grandigi, longigi
o grandeco
suno   o suno, lumo Esperanto: suno
supa   o horizontala supraĵo, ekz. meblo, tablo, seĝo, kuseno, planko Angla/Franca: surface;

Esperanto: surfaco

suwi   o dolĉaĵoa dolĉa, aminda Tokpisino: swit (el angla: sweet)
vtr dolĉigi
tan   prep de, pro, el Kartvela: დან dan
o deveno, kialo, origino
taso   a nur, nura, sola Tokpisino: tasol (el angla: that's all)
konj sed
tawa   prep al, por, ĝis Angla: towards
vntr iri al, vojaĝi, moviĝi, foriri
o movo, transportado
a mova
vtr movi
telo   o akvo, likvaĵo, suko, saŭco A. Franca: de l'eau
vtr akvumi, lavi per akvo
tenpo   o tempo, tempoperiodo, momento, daŭro, situacio Esperanto: tempo
toki   o lingvo, parolado, komunikado Tokpisino: tok (el angla: talk)
a parola, lingva, komunika
vtr diri
vntr paroli, babili, komuniki
kri saluton!
tomo   o interna konstruita spaco, ekz. domo, hejmo, ĉambro, konstruaĵo Esperanto: domo
a urba, doma, hejma
tu   a duo duo, paro Angla: two;

(ankaŭ Tokpisino: tu(pela))

vtr duobligi, duigi, dividi/tranĉi en du
unpa   o seksumo, amoro, fikado, volupto fonestetike
a erotika, seksuma, amora
vtr seksumi kun, amori kun, fiki
vntr amori, seksumi
uta   o buŝo Kroata. ústa
a buŝa
utala   a konflikto, malharmonio, konkuro, batalo, milito, atako, disputo, fizika aŭ verba perforto Kroata: ùdarati udara
vtr bati, frapi, ataki, konkuri kun, atenci
walo   a blanka, hela Finna: valo "lumo" (k-u valkoinen "blanka")
o blanko, blankaĵo, blankeco, heleco
wan   a unu, iu Angla: one;

(ankaŭ Tokpisino: wan)

o unuo, elemento, ero, parto, peco
vtr unuigi
waso   o birdo, flugilhava besto A. Franca: oiseau
wawa   o energio, potenco, forto, vigleco Finna: vahva
a energia, forta, intensa, potenca, certa, memfida
vtr fortigi, vigligi
weka   a fora, forestanta, mankanta Nederlanda: weg
o foresto, manko
vtr forigi
wile   vtr voli, bezoni, deziri, devi, -os Nederlanda: willen
o deziro, bezono, devo, volo
a necesa, deviga, bezonata

Parolelementoj redakti

o o-vorto
a a-vorto (aŭ e-vorto)
div dividilo
vtr verbo transitiva (kutime uzata kun la akuzativa dividilo e)
vntr verbo netransitiva
kri krivorto, interjekcio
prep kvazaŭprepozicio
kama plurvorta verbo kun kama
konj konjunkcio
kunt kunteksta indikilo uzata antaŭ la
ali speciala, alia vorto

Notoj redakti

  1. Unu el la novaj vortoj en la oficiala paĝaro ankoraŭ estas diskutata, nome apeja.
  2. Laŭ la rusa vikivortaro ĝi signifas обижать, оскорблять, унижать, материться и т.п.
  3. Nur ĝia formo estis transprenita. Ĝia funkcio forte ŝanĝiĝis.
  4. Nur ĝia formo estis transprenita. Ĝia funkcio forte ŝanĝiĝis. Fakte la funkcio estas pli malpli tiu de la Tokpisina partiklo i.

Fontoj redakti

Eksteraj ligiloj redakti