Klasika Latina/Ĉapitro Unu

La alfabeto

Estas du manieroj por elparoli latine: la klasika kaj la eklezia. Tiu ĉi artikolo temas pri la Latina Klasika, sed estas ĉi-tie mencioj ankaŭ pri la eklezia.

Kiel en Esperanto

La vokaloj, 'a' 'e' 'i' 'o' 'u', elparolata kiel en Esperanto 'y' estas rara emprunto de la greka, kaj estas elparolata kiel IPA [y], kiel la 'u' en la franca.
'b' 'd' 'f' 'g' 'j' 'l' 'm' 'n' 'p' 'r' 's' 't' 'z', kiel en Esperanto.

Malsama elparolo

'c' aŭ kiel 'k' en la klasika elparolado, aŭ kiel 'ĉ' antaŭ 'i' aŭ 'e' en la eklezia.
'h' estis elparolata en tre frua epoko kiel en Esperanto sed rapide malaperis.
'qu' kiel 'kŭ'
'v' kiel 'ŭ' en la klasika elparolado, kaj 'v' en la eklezia.
'x' kiel 'ks'

Vortoj

est = (li/ŝi/ĝi/oni) estas
lingua = lingvo (ankaŭ lango sed tio ne gravas nun)
canis = hundo
felis = kato
mus = muso
femina = virino
vir = viro

Claudius = Klaŭdio
Nero = Nero
Iulius = Julio
Gaius = Gajo
Maria = Maria

Frazoj

Esperanto est lingua = Esperanto estas lingvo.
Claudius est canis = Klaŭdio estas hundo.
Nero est felis = Nero estas kato
Iulius est mus = Julio estas muso.
Gaius est vir = Gajo estas viro
Maria est femina = Maria estas virino.

Gramatiko

La gramatiko de ĉapitro unu estas tre facila: oni uzu la latinan verbon "est" por "estas" se la subjekto estas en la tria persono: li, ŝi, ĝi, oni, iu. Oni povas meti la verbon kien ajn, kiel en Esperanto, kaj ankaŭ se oni metas ĝin en la unuan pozicion, la signifo estas kiel en esperanto:

"est felis in horto" = "estas kato en la ĝardeno"
"Roma in Italia est" = "Romo estas en Italio"

Ĉapitro Du