Latina/Adverboj

Adverboj

Ekzistas du specoj de adverboj. Unuj estas originaj, ekzemple hodiē “hodiaŭ”, dum aliaj devenas de adjektivoj: male “malbone” de malus, -a, -um “malbona”.

La originajn adjektivojn oni ellernas parkere. Por la devenaj sufiĉas scii, ĝuste kiel ili kreiĝas.

Ni jam scias, ke ekzistas du klasoj de adjektivoj: la unua-dua-deklinaciaj kaj la tria-deklinaciaj. La sistemo por devenigi de ili adverbojn malsamas. Ĉar ni nun scias nur la unuan klason de adjektivoj, ni lernos nur pri ĝiaj adverboj.

Adverboj de unua-dua-deklinaciaj adjektivoj

La adverbigo de tiaj adjektivoj estas sufiĉe facila: ĉe plej multaj oni aldonas al la (genitiva) radiko la finaĵon -ē.

• clārus “klara” – clārē “klare”
• validus “forta” – validē “forte”
• pulcher “bela” – pulchrē “bele”
• līber “libera” – līberē “libere”

Kelkajn adjektivojn oni tamen adverbigas per la finaĵo -ō:

• prīmus “unua” – prīmō “unue”
• rārus “malofta” – rārō “malofte”
• sērus “malfrua” – sērō “malfrue”

Ankoraŭ aliaj adjektivoj uzas anstataŭ adverbo kvazaŭ sian (neŭtran) akuzativon:

• multus “multa” – multum “multe”
• nimius “troa” – nimium “tro(e)”

Fine kelkaj adjektivoj havas malregulajn adverbojn:

• bonus “bona” – bene “bone”
• malus “malbona” – male “malbone”