Arboj de moderaj kaj malvarmaj regionoj/Kunmetitaj folioj
Leciono A-3: Folioj - Dua parto: kunmetitaj folioj, tigoj, foliordo redakti |
Tiu ĉi leciono estas la kompletigo de la antaŭa leciono (A-2). Tie temis pri folioj (ĝenerale) kaj pri simplaj folioj, kie la lameno estas unupeca. Nun temas pri tiuj folioj (kunmetitaj) kie la lameno enhavas plurajn pecojn, ĉiu aspektanta kvazaŭ disigita folio; kaj ankaŭ pri tigoj kaj pri la ordo de la folioj sur la branĉo.
Kunmetitaj folioj redakti
Rigardante iujn foliojn, ekzemple tiujn de Quercus lobata en la bildo ĉi-flanke, oni rimarkas ke, kelkfoje, la rando havas profundajn fendojn inter proksimaj loboj. Imagu nun ke la fendoj iĝas tiel profundaj ke la loboj estas tute disigitaj. La rezulto estas unu folio aspektanta kvazaŭ aro de pluraj folioj. Oni nomas tian folion kunmetitan kaj ĝiajn erojn folietojn.
Ne estas ĉiam facile apartigi verajn arojn de unuopaj folioj disde kunmetitaj folioj. Ni montras unue ekzemplojn kaj tipojn de kunmetitaj folioj, kaj nur poste ni klarigos kelkajn indikojn kiuj povas helpi ĝustan rekonon.
Pare aŭ nepare kunmetitaj redakti
Estas du ĉefaj tipoj de kunmetitaj folioj: pare kunmetitaj, kiam la nombro de folietoj estas para; nepare kunmetitaj, kiam ĝi estas nepara. (Sufiĉas rigardi la finon de la kunmetita folio.)
Neparaj kunmetitaj folioj estas pli oftaj ol paraj.
-
Pare kunmetitaj folioj (karobujo, Ceratonia siliqua)
-
Nepare kunmetitaj folioj (amerika frakseno, Fraxinus americana)
-
Nepare kunmetitaj folioj (manĉura juglando, Juglans mandshurica)
-
La plej malgranda nombro de folietoj povas esti tri (orpluvo, Laburnum anagyroides)
Duoble kunmetitaj redakti
En maloftaj okazoj, la folietoj estas siavice kunmetitaj. Folioj estas tiam dufoje (aŭ duoble) kunmetitaj.
Fingre kunmetitaj redakti
Estas ankaŭ kunmetitaj folioj iomete similaj al manformaj folioj. La folietoj estas tute disigitaj, krom pri la ekstremo, komuna al ĉiuj; pri tiu aspekto ili similas fingrojn.
Fingre kunmetitaj folioj estas oftaj ĉe palmoj.
-
Pluraj palmoj havas fingre kunmetitajn foliojn (nana palmo, Chamaerops humilis); la folietoj estas mallarĝaj kaj longaj
-
Ankaŭ eskuloj (Aesculus) havas fingre kunmetitajn foliojn, sed la folietoj estas pli grandaj kaj larĝaj kaj unuavide aspektas kiel unuopaj folioj
Tigoj redakti
En kelkaj specioj ankaŭ tigoj estas interesaj.
( ... NEKOMPLETA ... )